Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de kanser görülme sıklığı her geçen gün artmaktadır. Hayati tehlike oluşturma açısından kalp ve damar hastalıklarından sonra ikinci sırada yer alan kanser hakkında hastalar birçok konuyu merak ediyor. Memorial Ataşehir ve Hizmet Hastanesi Genel Cerrahi Bölümü’nden Prof. Bülent Çitgez, “1-7 Nisan Kanser Haftası” nedeniyle kanserle ilgili en çok sorulan soruları yanıtladı.
1. Kanseri erken teşhis etmek için ne yapmalıyım?
Her kanserin belirtileri farklıdır. Kanserin bulunduğu organa ve organın vücuttaki işlevine göre de belirtiler değişiklik gösterebilir. Örneğin meme kanseri hastaları göğüste bir kitle nedeniyle başvururken kolon kanseri hastaları kansızlık ve kabızlık şikayetleri ile doktora başvururlar. Kanserin erken teşhis edilebilmesi için belirli dönemlerde rutin sağlık kontrollerinin yapılması hayati önem taşıyor. Yaş ve risk kümesine göre rutin muayenelerin yapılması da değerlidir.
2.Meme kitleleri kansere dönüşür mü?
Memedeki her kitle kanser olmadığı gibi her kitle de kansere dönüşmez. Ancak ani ve hızlı gelişen ve büyüyen kitlelerde zaman kaybetmeden bir göğüs cerrahisine başvurmak ve gerekli radyolojik kontrolleri yaptırmak değerlidir. Tüm kanserlerde olduğu gibi meme kanserinde de ne kadar erken teşhis konulursa tedavi o kadar etkili olur.
3. Tedavi sürecinde evcil hayvanlar beslenebilir mi?
Kanser tedavi sürecinde aşıları ve hijyeni sağlandığı sürece evcil hayvan beslemenizde bir sakınca yoktur. Hatta hastalar ve evcil hayvanlar arasında kurulan güçlü duygusal bağın tedavi sürecini olumlu etkilediği bile söylenebilir.
4. Tedavi sırasında enfeksiyon riski artar mı? Nasıl önlem almalı?
Özellikle kemoterapi tedavisi sırasında alınan ilaçlara bağlı olarak bağışıklık sistemi baskılanabilmektedir. Bu nedenle, hastalar kaçınılmaz olarak enfeksiyöz ajanlara karşı savunmasız hale gelebilir. Bu dönemde özellikle kış aylarında kalabalıktan uzak durmak ve maske takmak önemlidir. Yaz aylarında, öğle güneşinden kaçının.
5. Kanser tedavisi genç hastalarda çocuk sahibi olma olasılığını azaltır mı??
Kemoterapi özellikle genç bayanlarda yumurta rezervini azalttığı için gebelik şansı azalır ancak bu hastaların çocuk sahibi olamayacakları anlamına gelmez. Menopoza yaklaşan hastalarda çocuk sahibi olamama riski daha yüksektir. Tedavi sürecinde çocuk sahibi olma olasılığını artırmak için yumurta toplama ve dondurma gibi önlemler alınabilir. Bu sayede tedavi bitiminde tüp bebek yöntemi ile hastaların gebelik şansı artmaktadır.
6. Memedeki kitlenin ağrısı kötü huylu olduğunu gösterir mi?
Memedeki her kitle ağrı yapmaz. Göğüste kistik lezyonlar ve mastitis denilen göğüs iltihabı ağrı kaynağı olabilir. Ancak göğüste kitle tespit edildiğinde ağrı olsun ya da olmasın muayene ve radyolojik değerlendirme mutlaka gereklidir.
7.Kanser tedavisi gören hastalar il dışına çıkabilir mi, seyahat edebilir mi?
Hastanın tedavi süresi boyunca seyahat edip edemeyeceği, hastalığın evresine ve kişinin bağışıklık sisteminin uygunluğuna göre değişebilmektedir. Hastanın bağışıklık sistemi uygunsa seyahat etmekte bir sakınca yoktur.
8. Kemoterapi sırasında veya sonrasında hamile kalmak riskli midir?
Hamilelik sırasında kemoterapi alınabilir. Ancak özellikle meme kanseri tedavisi bittikten sonra çok hızlı gebelik önerilmemektedir. Gebelikte hormonal artışlar meme kanserini tetikleyebilir.
9. Kanser tedavi sürecinde beslenmede nelere dikkat edilmelidir?
Aslında beslenme, kanser tedavisi ve etiyolojisinde ön planda değildir. Ancak hazır ve paketli gıdalardan, koruyucu içeren gıdalardan, tütsülenmiş, salamura edilmiş ve yakılmış gıdalardan uzak durmak gerekiyor. Mümkün olduğunca mevsiminde ve doğal olarak elde edilen besinler tüketilmelidir. Mevsimine en uygun ve bol besinin tüketilmesi en gerçekçi yaklaşımdır. Yazın domates ve karpuz, kışın ise portakal tüketmek örnek olarak verilebilir.
10. Meme kanseri olan hastalarda soya ürünlerinden kaçınılmalı mı? Aldığımız her üründe soya var mı diye kontrol etmeli miyiz?
Soya ve soya ürünleri östrojenik etkiye sahiptir. Bu nedenle özellikle risk faktörü olan hastalarda ve/veya meme kanseri tedavisi gören bireylerde soya ve soya ürünü içeren gıdalardan uzak durmakta fayda var.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
